Jeśli się uczyć, to od najlepszych. Elementy fińskiego modelu edukacyjnego w polskiej szkole.
Spod skrzydeł polskiego systemu oświaty wychodzi naprawdę wielu zdolnych ludzi. Można się spierać, czy to dzięki rodzimemu szkolnictwu, czy może raczej na przekór jemu. Chcąc jednak wyłuskać elementy, które bez wątpienia wpływają na sukcesy uczniów, nie można nie wspomnieć o elementach zaczerpniętych z fińskiego systemu edukacji.
Finlandia od lat jest miejscem pielgrzymek tych, którzy chcą poznać tajemnicę efektywnego nauczania dzieci i młodzieży. Nic dziwnego – oryginalnymi i mało ortodoksyjnymi metodami udało się tam osiągnąć świetne wyniki, znajdujące odzwierciedlenie m.in. w badaniach PISA. Co ciekawe, Finowie podobnymi rankingami niemal w ogóle się nie interesują i jeżeli reformują swój system, to na pewno nie po to, by szybować w zestawieniach.
Nauka przez zabawę
Dla Finów szkoła to nie miejsce, w którym przekazuje się suche fakty. W końcu uczymy się nie tylko po to, żeby wiedzieć, ale także by wiedzę wykorzystywać. W dzieciach należy więc zaszczepić zamiłowanie do zdobywania wiedzy i nauczyć poszukiwania jej źródeł. Szczególnie na pierwszych etapach edukacji istotne jest „przemycanie” wiedzy pod postacią zabawy i kreatywnych zadań. Pozytywne skojarzenia zaprocentują w późniejszych latach.
Praca zespołowa
Praktyczne wykorzystywanie wiedzy wiąże się często ze współdziałaniem. W wielu krajach nadal kładzie się nacisk na indywidualne osiągnięcia i ostrą rywalizację. Wystarczy jednak rzut oka choćby na świat nauki, by zrozumieć, że to praca zespołowa pozwala na osiągnięcie spektakularnych rezultatów. Szkoła powinna zatem rozwijać umiejętności społeczne i uczyć komunikacji, wymiany idei, np. poprzez przydzielanie dzieciom zadań grupowych, projektów.
Wsparcie
Silne akcentowanie pracy w grupie nie oznacza oczywiście, że jednostka traci swoje znaczenie. Przeciwnie – każdy uczeń może mieć pewność, że w razie problemów z nauką otrzyma pomoc. Różnice i nierówności są rzeczą naturalną, dlatego w dobrej szkole czerpiącej z wzorca fińskiego można liczyć na indywidualne podejście, wsparcie opiekuna i dodatkowe zajęcia. Kluczem jest szybkie reagowanie i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa.
Dobrze wykształcona kadra
„Fiński cud” nie mógłby się wydarzyć, gdyby nie fantastyczni nauczyciele – doskonale wykształceni, pełni pasji, twórczo podchodzący do swoich obowiązków, poważani przez społeczeństwo. W Polsce taki profil pedagoga nadal nie jest standardem, dlatego przy poszukiwaniu wymarzonej placówki warto rozmawiać z członkami zespołu nauczycielskiego, dowiadywać się więcej o ich doświadczeniach, stosowanych metodach. W dużej mierze to właśnie oni są architektami późniejszych sukcesów naszych dzieci.
